Flaminio Bertoni

Flaminio Bertoni, de ontwerper van onder andere de ID/DS werd geboren in Italië te Varese in 1903. Hij was automobielontwerper maar van huis uit eerder beeldhouwer .

Na de dood van zijn vader gaat hij op jonge leeftijd werken bij Carosseriebouwer Macchi en het gaat zeer voorspoedig met hem daar. Als hobbies heeft hij schilderen én beeldhouwen wat hij in zijn vrije tijd graag doet.

In 1929 krijgt hij ruzie met de eigenaar van Macchi en begint zijn eigen designstudio. Daarnaast blijft hij tekenen en beeldhouwen en staat op tentoonstellingen in Varese, Milaan en Rome. De verliefdheid slaat toe als hij in 1932 juffrouw Barcella ontmoet. Zijn moeder is zéér tegen deze relatie en maakt Flaminio zó het leven moeilijk dat hij besluit om met zijn aanstaande naar Parijs te gaan. Datzelfde jaar krijgt Bertoni een baan bij Citroën waar hij in 1934, ( naar verluidt in één dag!!) de Traction Avant ( type 7CV) ontwerpt en er een model van maakt. Dit is de eerste keer dat een wagen niet alleen op papier wordt ontworpen maar ook als schaalmodel ( drie dimensionaal) wordt getoond.

André Lefebvre, Betoni' s baas ( die een aantal jaren later met de door hemzelf en Bertoni ontworpen TA 7CV cabriolet verongelukt) staat borg voor de technische kant van het ontwerp.

De Traction Avant was, evenals de DS later, een bijna futuristische wagen: zeer laag, geen treeplanken, zelfdragende carrosserie, voorwielaandrijving en noem maar op. In de Tweede Wereldoorlog was de TA zeer geliefd bij de Duitsers vanwege de hoge snelheid die de TA haalde, zijn comfort en betrouwbaarheid.

In 1935 krijgt Bertoni de opdracht een kleine, goedkope auto te ontwerpen, speciaal voor de boeren die op het platteland van Frankrijk geen enkele fatsoenlijke wegen hadden. Het project kreeg de codenaam "TPV" ofwel trés petite voiture. De TPG zou volgens planning op de Parijse Autosalon van 1939 komen te staan maar door de aankomende oorlog werd dat afgeblazen en de prototypen voor de Duitsers verstopt.

Naast zijn werk was Bertoni noch altijd fanatiek bezig met schilder-, teken- en beeldhouwtentoonstellingen. Dat kost hem haast al zijn tijd en zijn vrouw verlaat hem in 1937 en gaat terug naar Italië.

Terwijl de oorlog gaande is, gaat Bertoni nog steeds stug door met ontwerpen, schilderen en start een studie architektuur. Na de oorlog haalt Citoën de prototypen van de latere 2CV ( 2 fiscale PK's ) en gaat Beroni verder met de ontwikkeling ervan.

Op de Parijse Autosalon van 1948 zagen de mensen de 2CV voor het eerst en men dacht dat ze bij Citroën gek geworden waren maar het tegendeel was waar........het werd een groot succes. Hij kon,  door zijn zéér soepele vering met frotteurs en batteurs ( contagewichten aan de draagarmen voor soepele vering en tegen "omslaan"),  met een grote mand met eieren over heel slechte wegen of een weiland rijden zonder dat er ook maar één brak. Dat was in principe ook de opdracht voor de ontwerpers: een paraplu op wielen, comfortabel genoeg om delicate arikelen zonder breuk te kunnen vervoeren door boeren over (zeer) slecht wegdek.

Voor gezinnen met een smalle beurs was het ook een "maatje" geworden. Met twee kleine handelingen waren de banken eruit en met mooi weer kon het hele dak opgerold worden; bij de eerste series tot aan  de bumper zelfs. Niet omdat dat zo lekker was maar doek was goedkoper dan staal .

Inmiddels had Bertoni weer een nieuwe opdracht gekregen : het project "VGD" ofwel Voiture Grande Diffusion ( voertuig voor massafabrikage) Dat jaar hertrouwd Bertoni en een paar jaar later kreeg hij een ere- doctoraat van de Kunstacademie te Pisa alleen maar omdat hij een relikwie van Napoleon zelf, dat hij in een curiosazaakje had gekocht, aan hen afstond..........

En toen kwam Bertoni's meesterwerk: De DS19 in 1955.

Vele ontwerpstudies waren afgekeurd, waaronder die, die men ook wel het "nijplaard" noemt en op een andere pagina op deze site ( wetenswaardigheden) kunt u lezen dat het eindontwerp van de DS19 heel wat voeten in de aarde had.

Toen Citroën  ( de wagen reed nog niet eens en moest naar binnen geduwd worden...!) op de 1955 Parijse Autosalon de DS19 geforceerd tentoon moest stellen ( doordat spionagetekeningen vanuit Citroën naar autoblad L' auto- journal  waren gesmokkeld en er geen enkele TA meer werd verkocht) sloeg de DS19 werkelijk in als een bom! In twee dagen 80,000 orders was een ongehoorde prestatie! En...er was nog niets klaar, men kon er geen één leveren. Pas midden 1956 kwamen de eerste DS-sen uit en niet zonder problemen: de één na de ander viel stil, Garages hadden geen werkplaatsboeken, monteurs waren nog niet geschoold in de techniek van de DS enz.....Toen 1957 Citroën met de iets eenvoudigere ID19 kwam, begon de successtory van de ID/DS.

Inmiddels was er een gat ontstaan tussen de kleine 2CV en de grote ID/DS. Bertoni werd weer aan het werk gezet en had een soort kleine ID/DS in zijn hoofd. De "ELV" was geboren maar baas Boulanger was het met de neus van de toekomstige AMI-6 niet eens: leek teveel op een DS dus werd er een nieuwe neus door Boulanger geschetst.  De latere échte neus van de AMI waarvan Bertoni, na het maken van een schaalmodel, zijn handen in de lucht wierp en tegen Boulanger riep: hij heeft nog geen meter gereden en het lijkt nu al alsof hij drie voetgangers heeft geschept!!!!

Maar de AMI werd zoals Boulanger wilde.....

In 1964 overlijdt Flamonio Bertoni op 61 jarige leefttijd aan de gevolgen van een hersenbloeding....

Eén van de grootste kunstenaars en auto- ontwerpers ooit was niet meer. Maar zijn designs; de Citroëns Traction Avant, 2CV, AMI en natúúrlijk de ID/DS hebben sinds die tijd een enorme schare fans gehad tot op de dag van vandaag toe en zeker tot ver in de toekomst......de wetenschap dat het stuk voor stuk rijdende kunstwerken zijn geeft elke Citroënist een trots gevoel!